نحوه خواندن اطلاعات برچسب موتور پمپ استخری
نوشته شده توسط : حسام الدین پولادی
خواندن اطلاعات برچسب موتور پمپ استخر برای یک شخص غیر متخصص و بعضی از تکنسین های استخری کار سختی است. این برچسب ها شامل اعداد در هم آمیخته و برخی علائم اختصاری است که ممکن است ما را سردرگم کند. با اطلاعات عمومی، بسیاری از افراد تنها می تواند توان (HP)، آمپر و ولتاژ را درک کنند، اما بقیه اطلاعات برایشان نامفهوم خواهد بود.
حدود نیمی از اطلاعات برچسب موتور برای برخی از صاحبان استخر بلا استفاده است. اطلاعاتی مانند کد، دمای محیط (AMB)، کلاس عایق بندی و چند مورد دیگر غیرضروری بوده و ممکن است شما را از هدف اصلی برچسب که کمک جهت یافتن موتور جایگزین مناسب است، دور سازد. در این مقاله ما نحوه خواندن اطلاعات نوشته شده روی برچسب موتور را به شما آموزش می دهیم. با خواندن این اطلاعات، مشخصات کامل موتور را در اختیار خواهیم داشت و هنگام نیاز به تعویض موتور، می توانیم به راحتی موتور جایگزین را بیابیم.
به احتمال زیاد خوانندگان این مقاله به دنبال یافتن موتور جایگزین مناسب برای پمپ استخریشان هستند، لذا در ادامه ابتدا به معرفی پارامترهای مورد نیاز برای این کار خواهیم پرداخت. کلید یافتن موتور جایگزین مناسب برای پمپ، مطابقت پارامترهای برچسب موتور جدید با موتور قبلی است که در زیر شرح داده شده اند.
کاتالوگ (CAT)
رایج ترین شماره شناسایی روی برچسب موتور، شماره کاتالوگ است؛ اطلاع از شماره کاتالوگ آسان ترین راه برای یافتن موتور جایگزین مناسب است. شماره کاتالوگ دارای فرمت های مختلفی مانند: UST1102، ST1152، B2854 یا B854 می باشد.
در فرمت های اول که به شکل UST1102 و ST1152 می باشند، UST به معنای موتور ارتقا یافته (uprated motor) و ST به معنای موتور کامل (full Rated) می باشد، که همواره عملکرد موتور کامل بالاتر است. همچنین شماره کاتالوگ موتورهای فلنچ مربع با USQ و SQ شروع می شود. چهار رقم آخر نشان دهنده توان موتور بر حسب HP یا اسب بخار است، مانند:HP 1-1102= ، -1152 = 1.5HP ، 1202 = 2HP- و به همین ترتیب ادامه می یابد.
فرمت دیگر شماره کاتالوگ به صورت B854 یا B2854 می باشد و هر دو شماره مشخص کننده یک نوع موتور می باشند؛ عدد 2 بعد از B کمی گمراه کننده است، اما اساساً اضافی است.
Part number یا شماره قطعه
موتورها معمولا دارای یک فرمت شماره قطعه (part number) منحصر به فرد هستند؛ اساس الگوی آن به شکل X-XXXXXX-XX می باشد (مانند 05-196443-7). با استفاده از 6 عدد میانی و یا کل اعداد می توان موتور جایگزین مناسب را یافت. به عقیده من هیچگونه نظم و دلیلی برای این سیستم شماره گذاری وجود ندارد!
شماره مدل موتور
شماره مدل موتور طولانی ترین عدد روی برچسب موتور است و پیشوند آن به یکی از فرم های C48، K48 یا S48 (برای جکوزی) می باشد. پس از پیشوند یک شماره با ترکیبی از عدد و حروف همانند نمونه های C48L2N134C1، C48K2N143 و K48N2PA105 قرار می گیرد.
دسته بندی
علاوه بر شماره های شناسایی، برچسب موتور شامل دو دسته بندی اولیه (Primary) و ثانویه (Secondary) می باشد. دسته بندی اولیه مهمترین اطلاعات برای جایگزین کردن موتور می باشد. اطلاع از رتبه بندی ثانویه مفید است، اما تفاوت زیادی در عملکرد موتور ایجاد نمی کند.
دسته بندی اولیه
- HP یا اسب بخار: واحد اندازه گیری توان خروجی موتور است. در تئوری، اسب بخار بالاتر نشان دهنده موتور قدرتمند تر است. البته فقط در تئوری این گونه است و برای محاسبه توان کل موتور ما نیاز به ضریب سرویس (Service factor) خواهیم داشت.
- SF یا ضریب سرویس: با ضرب کردن ضریب سرویس در توان موتور، می توانیم توان کل را محاسبه کنیم (HP x SF=Total HP). ضریب سرویس برای موتور ارتقا یافته کمتر از 1.25 و برای موتور کامل بالاتر از 1.3 می باشد.
- Amps یا جریان: نشان دهنده جریان الکتریکی موتور بوده و عامل مهمی در میزان مصرف برق می باشد.
- Volts یا ولتاژ: برای استخرهای مسکونی، ولتاژ استاندارد در دسترس 115 یا 220 ولت است. بیشتر موتورهای رنج متوسط مانند 4/3، 1 و HP1.5 می توانند روی هر دو ولتاژ 115 و 220 ولت عمل کنند. اما ولتاژ موتورهای با توان hp2 و بالاتر 220 ولت می باشد.
- قاب (F): موتور ها دارای دو الگوی متفاوت پیچ فلنچ بوده و به شکل Y-Frame یا مربعی و J-Frame یا گرد می باشند. همچنین عرض محفظه موتور نیز با کد 48 یا 56 مشخص می شود.
دسته بندی ثانویه
- هرتز (HZ) : آیا می دانید فرکانس چیست؟ در ایالات متحده امریکا، برق لوازم خانگی دارای فرکانس 60Hz می باشد؛ اما در اروپا و کشور ما ایران فرکانس برق مصرفی 50Hz می باشد. هرتز واحد اندازه گیری فرکانس است و فرکانس نشان دهنده تعداد دفعاتی است که جریان برق در یک ثانیه کل مدار را طی می کند. بعضی از لوازم برقی خانگی برچسب 50/60 هرتز داشته و می توانند با هر دو فرکانس کار کنند. اما موتور پمپ استخری تنها با یکی از فرکانس ها کار می کند و مقدار آن روی برچسب ذکر شده است.
- فاز (PH): موتور پمپ ها در دو حالت تک فاز و سه فاز ارائه می شوند. موتورهای سه فاز منحصراً برای کارهای تجاری و موتورهای تک فاز معمولا در استخرهای مسکونی مورد استفاده قرار می گیرند.
- دور بر دقیقه (RPM): دور بر دقیقه نشان دهنده تعداد چرخش شفت موتور در دقیقه می باشد. موتورهای تک سرعته به صورت استاندارد دارای دور موتور 3450RPMs می باشد، در حالیکه موتورهای دو سرعته می توانند در دو حالت 3450 یا 1725RPMs کار کنند.
- Duty: موتور پمپ های استخری دائم کار (CONT) بوده و می توانند بدون هیچ مشکلی 24 ساعته و همه روزه کار کنند. برای صرفه جویی در مصرف انرژی، اکثر صاحبان استخر پمپ را به مدت 8-4 ساعت و براساس نیازشان روشن می گذارند.
- دمای محیط (AMB): این عدد نشان دهنده ماکزیمم درجه حرارت محیط قابل تحمل برای موتور می باشد. معمولا برحسب درجه سلسیوس درج می شود.
- باز یا بسته بودن موتور (ENC): این پارامتر معرف باز یا بسته بودن موتور است. تمامی موتورهای القایی باز هستند و هوا جهت خنک نگه داشتن موتور، درون آن جریان می یابد. به دلیل آنکه موتورهای سرعت متغییر حرارت تولید نمی کنند و نیازی به خنک کاری ندارند، همواره بسته هستند.